LEKTURA POLECANA (56) - 01.01.2024r r.
- Szczegóły
- Utworzono: poniedziałek, 01, styczeń 2024 11:02
POKOLENIOWA CIĄGŁOŚĆ
Trauma rodziców przechodzi na następne pokolenie – o tym chce nas przekonać autorka opowiadając historię swojej matki – dziecka zamojszczyzny z czasów II wojny światowej, i splecioną z nią historię własną, której podstawą jest ciągłość przeżytego nieszczęścia. Opowieści matki weszły w psychikę autorki tak głęboko, że nie jest w stanie zapomnieć, wymazać z pamięci, odsunąć od siebie tych wspomnień, wręcz przeciwnie. Potrafi sobie dokładnie wyobrazić przerażenie, szok przeżyty przez garstkę ocalałych dzieci ze wsi Sochy, spalonej razem z mieszkańcami, a potem zbombardowanej. Wie jakie były ich dalsze losy, gdzie stały ich domy, gdzie znajdowały się sady i pola. Gehenna wsi kładła się cieniem na całe życie matki, która przekazywała swoje strachy, lęki, niepokoje spowodowane tragicznymi wspomnieniami, na córkę. Tak pisze o tym Anna Janko: „ Twoja historia, mamo, wszyta jest w podszewkę również mojego życia od początku i zawsze czułam ją jak kłujący nożyk w wewnętrznej kieszeni.”
Autorka próbuje zrozumieć okrucieństwo i zło, które tryumfuje tak potężnie podczas każdej wojny: „W wojnie cudowne jest to, że nagle zło, które jest dla przeciętnego człowieka w okresie pokoju trudno dostępne, ekskluzywne nawet, obarczone przecież sporym ryzykiem kary i społecznego potępienia, staje się prawnie dozwolone, więcej – zalecane i nagradzane przez państwo. Wówczas w ludzkiej duszy najpierw dochodzi do zawalenia się rusztowań poprzedniego „pokojowego” wzorca moralnego, a na jego miejsce buduje się w trybie przyspieszonym nowa scenografia wewnętrzna, według innej reguły.”
To bardzo osobista książka, ale o uniwersalnym przesłaniu, jest też jedną z nielicznych, które opisują cierpienia rodzin polskich chłopów podczas wojny.
Anna Janko – ur. w Rybniku w 1957 r., poetka, pisarka, felietonistka, krytyk literacki, autorka m.in.książek : „Dziewczynka z zapałkami”, „Pasja wg św. Hanki”, „Boscy i nieznośni. Niezwykłe biografie”, kilku tomików wierszy.
Anna Janko „Mała zagłada” Wydawnictwo Literackie, Kraków 2015
poleca Barbara Solarska
----------------------------------- Ǽ Ǽ Ǽ Ǽ Ǽ Ǽ Ǽ Ǽ -------------------------------------